ارزش گذاری قرارداد اختیارمعامله (ارزش ذاتی و ارزش زمانی)

 | ارزش زمانی | ارزش ذاتی | اختیار خرید | اختیار فروش | قیمت اختیار معامله |

| اعمال قرارداد | تاریخ قرارداد | ارزش ذاتی قرارداد |

ارزش زمانی و ارزش ذاتی قرارداد اختیارمعامله چیست؟

بعد از آشنا شدن با بازار اختیارمعامله و فعالیت در این بازار در هنگام معامله یک آپشن، احتمالاً مهم‌ترین سوالی که در ذهن معامله‌گر ایجاد می‌شود

این است که ارزش  قرارداد آپشن  چگونه تعیین میشود؟

در این مقاله قصد داریم شمارا با دو مفهوم مهم یعنی ارزش ذاتی و ارزش زمانی قرارداد اختیارمعامله

که عوامل تاثیرگذار بر تعیین ارزش قرارداد اختیارمعامله آشنا کنیم 

قیمت اختیار معامله

همانطور که گفته شد قیمت اختیار معامله مبلغی است که در هنگام انعقاد قرارداد اختیار معامله، خریدار اختیار به طرف مقابل پرداخت میکند.

این که این قیمت چه مقدار باشد بستگی به عرضه و تقاضای بازار دارد و معمولاً مدل هایی برای تعیین این قیمت وجود دارد که مهمترین آنها

مدل بلک و شولز و مدل چند جمل های است، ولی به صورت ساده م یتوان گفت که این قیمت خود از دو جزء تشکیل شده است؛ ارزش ذاتی و ارزش زمانی.

ارزش هر قرارداد آپشنی شامل ارزش ذاتی (Intrinsic value) آن + ارزش زمانی‌اش (Time value) است.

ارزش ذاتی :

ارزش ذاتی تفاوت بین قیمت نقدی دارایی پایه با قیمت اعمال اختیار معامله در زمان اعمال میباشد. اگر این مقدار مثبت باشد در واقع ارزش ذاتی برابربا

مقدار در سود بودن اختیار است. در نتیجه اختیار معامله ها (اختیار خرید و اختیار فروش) فقط زمانی دارای ارزش ذاتی هستند که در سود باشند.

قرارداد اختیار خرید زمانی در سود است که قیمت نقدی دارایی پایه بیشتر از قیمت اعمال باشد. 

طبق تعریف، ارزش ذاتی یک قرارداد آپشن، ارزشی‌ست که اگر امروز موعد اعمال قرارداد باشد

داراست و از تفاوت قیمت اعمال با قیمت فعلی سهم پایه بدست می‌آید.

برای مثال اگر سهم وبملت امروز در بازار نقدی ۲۰۰ تومان معامله شود و یکی از قراردادهای آپشن آن که از نوع اختیارِ خرید است،قیمت اعمال ۵۰ تومان

داشته باشد، ارزش ذاتی این قرارداد با فرض اینکه امروز موعد اعمال قرارداد است برای هر سهم آن (۱۵۰ = ۵۰ – ۲۰۰) تومان است.

از آنجایی که هر قرارداد آپشن حاوی ۱۰۰۰ سهم است، پس ارزش ذاتی این قرارداد جمعاً ۱۵۰ هزار تومان است.

قیمت اعمال – قیمت نقدی دارایی پایه = ارزش ذاتی قرارداد اختیار خرید

قرارداد اختیار فروش زمانی در سود است که قیمت نقدی دارایی پایه کمتر از قیمت اعمال باشد.

برای اختیار فروش، برعکس محاسبه قبلی، قیمت فعلی سهم از قیمت اعمال کم می‌شود و اگر نتیجه عددی مثبت باشد، یعنی آن قرارداد ارزش ذاتی دارد.

برای مثال :

اگر قیمت اعمال قرارداد آپشنی ۳۰۰ تومان باشد و قیمت فعلی سهم ۲۵۰ تومان باشد، ارزش ذاتی هر سهم قرارداد ۵۰ تومان است

ولی اگر قیمت اعمال ۳۰۰ تومان باشد و قیمت فعلی سهم ۳۵۰ تومان باشد، ارزش ذاتی آن قرارداد ۰ تومان است.

ارزش ذاتی باید عددی مثبت باشد و از این رو تنها برای قرادادهایی معنی دارد که در *سـود* باشند.

قیمت نقدی دارایی پایه – قیمت اعمال = ارزش ذاتی قرارداد اختیار فروش

ارزش زمانی:

تفاوت بین ارزش ذاتی و قیمت اختیار معامله را ارزش زمانی می گویند. درواقع این ارزش زمانی است که باعث می شود اختیار معامله ها به قیمتی بیشتر

یا کمتر از ارزش ذاتی معامله شود.

ارزش ذاتی – قیمت اختیار = ارزش زمانی

واقعیت این است که قیمت آپشن‎ها معمولا همیشه متفاوت از ارزش ذاتی خالص آنها است. و این واقعیت در تابلوی معاملات هم پیداست.

این ما به التفاوت بدلیل ریسک زمانی است، که عرضه کننده قرارداد با عرضه قرارداد متحمل می‌شود. و به آن ارزش زمانی قرارداد می‌گویند.

هر چقدر مدت زمان مانده تا سررسید بیشتر باشد، چون ریسک قرارداد بیشتر است (مشخص نیست چه اتفاقی می افتد) این مقدار می‌تواند بیشتر باشد.

اگر قیمت اُردر گذاشته شده بر روی تابلو را از ارزش ذاتی قرارداد کم کنید، عدد باقی مانده، ارزش زمانی قرارداد در ذهن طرف مقابل قرارداد است.

هر چقدر به موعد اعمال قرارداد نزدیک‌تر می‌شویم ارزش زمانی کمتر و کمتر می‌شود

بطوریکه در روز سررسید تا قبل از ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه ارزش زمانی تقریبا ۰ تومان و قیمت آپشن‌ها به اندازه ارزش ذاتی آنها و گاهی حتی کمتر معامله

می‌شود. البته در شرایطی که در بازار نقدی. سهم پایه، صف خرید باشد و در نتیجه خریدن آن سخت باشد و روند مثبت و پرسودی برای آن محتمل باشد،

ممکن است عرضه کنندگان قرارداد، حتی در روز سررسید، چیزی بالاتر از ارزش ذاتی برای بستن قرارداد طلب کنند.

پس در نتیجه ارزش زمانی با گذشت زمان و رسیدن به سررسید کاهش می یابد. تا جایی که در روز سررسید اختیار تنها به اندازه ارزش ذاتی

قیمت خواهد داشت.

در این حالت اختیار یا ارزش ذاتی خواهد داشت. و اختیار در سود خواهد بود یا ارزش ذاتی نخواهد داشت و اختیار معامله در زیان است.

پس در زمان سررسید رابطه زیر برقرار است:

ارزش ذاتی = قیمت اختیار معامله

اگر هنوز با بازار جذاب اختیارمعامله آشنا نشدی پیشنهاد میکنم 

مقاله های قبلی که در ارتباط با این بازار نوشته شده حتما مطالعه کنی:

1.  اختیار معامله جواهر بازار سرمایه 
2. تفاوت معاملات آتی با اختیار معامله
3. نگاهی نزدیک تر به مفاهیم اختیار خرید و اختیار فروش
4. نحوه دریافت کد معاملاتی آپشن (اختیار معامله)
5. قرار داد اختیار معامله چیست ؟
6. چه کسانی و با چه اهدافی در بازار اختیارمعامله فعالیت می‌کنند؟