تعرفه‌های روز «آزادی» ترامپ؛ شوک به بازارها و افزایش نگرانی‌ها از رکود جهانی

در تاریخ 13 فروردین 1404 ، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با امضای یک فرمان اجرایی در کاخ سفید، مجموعه‌ای از تعرفه‌های جدید تجاری را تحت عنوان «تعرفه‌های متقابل» اعمال کرد. این تصمیم ناگهانی، بازارهای مالی جهان را در شوک فرو برد و نگرانی‌ها درباره ورود اقتصاد آمریکا به رکود را افزایش داد.

ترامپ چه کرد؟

بر اساس این فرمان، هر کشوری که بر کالاهای آمریکایی تعرفه‌ای وضع کرده، با تعرفه‌ای مشابه (حداقل ۱۰ درصد) مواجه خواهد شد. کشورهای بزرگ صادرکننده از جمله چین، اتحادیه اروپا و ژاپن با نرخ‌هایی تا ۳۴ درصد نیز مشمول این تعرفه‌ها شده‌اند.

با وجود ادعای ترامپ مبنی بر «احیای قدرت رقابتی آمریکا»، نحوه محاسبه این تعرفه‌ها مبهم و عجیب بود. گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد دولت صرفاً کسری تجاری با هر کشور را بر حجم صادرات آن کشور تقسیم کرده و آن را مبنای نرخ‌گذاری قرار داده است — روشی که توسط اقتصاددانان «غیرعلمی» و «نابخردانه» توصیف شده است.

واکنش بازارها؛ از وال‌استریت تا رمزارز

این تصمیم در کمتر از چند ساعت به سقوط شدید در بازارهای مالی منجر شد:

• شاخص نزدک ۱۰۰ ۶ درصد کاهش یافت و وارد فاز «بازار خرسی» شد.
• بازار سهام آمریکا تنها در همان روز بیش از ۳.۲۵ تریلیون دلار ارزش از دست داد.
• بیت‌کوین (BTC) از ۸۸٬۵۰۰ دلار به ۸۳٬۰۰۰ دلار سقوط کرد.
• اتریوم (ETH) نیز از ۱٬۹۳۰ دلار به ۱٬۷۹۰ دلار رسید.
• ارزش کل بازار رمزارزها بیش از ۵ درصد کاهش یافت.

  

با این حال، برخی تحلیل‌گران از جمله «آرتور هیز» (بنیان‌گذار BitMEX) معتقدند که این فشارهای اقتصادی ممکن است باعث ورود نقدینگی بیشتر توسط فدرال رزرو شود، که در بلندمدت برای بازار رمزارز مفید خواهد بود.

نگرانی استخراج‌کنندگان رمزارز

تعرفه‌های جدید به‌طور مستقیم صنعت ماینینگ رمزارز را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. بسیاری از تجهیزات ماینینگ، از کشورهای آسیایی وارد آمریکا می‌شود و افزایش هزینه واردات می‌تواند موجب افزایش بهای دستگاه‌ها تا ۱۰ برابر شود.

شرکت‌هایی مانند Blockware Solutions و Luxor Technology اعلام کرده‌اند که برای انتقال سریع دستگاه‌ها به خاک آمریکا، حتی در حال برنامه‌ریزی برای پروازهای اختصاصی هستند.

محاسبات عجیب و احتمال استفاده از هوش مصنوعی در سیاست‌گذاری!

نکته جنجالی‌تر، لیستی بود که دولت آمریکا منتشر کرد و در آن حتی جزایری خالی از سکنه مانند هرد و مک‌دونالد نیز با تعرفه ۱۰ درصدی مواجه شده‌اند، در حالی‌که هیچ تجارت واقعی با آمریکا ندارند.

برخی کاربران شبکه اجتماعی X ادعا کرده‌اند که توانسته‌اند با استفاده از ChatGPT، فهرست کشورها و تعرفه‌ها را بازتولید کنند — موضوعی که احتمال استفاده از هوش مصنوعی برای سیاست‌گذاری تجاری را مطرح می‌کند!

رکود نزدیک است؟

با اجرای این تعرفه‌ها، شاخص‌های اقتصادی نیز دستخوش تغییر شدند:

• طبق تحلیل Goldman Sachs، احتمال رکود در آمریکا از ۳۵٪ به بیش از ۵۰٪ افزایش یافته است.
• پلتفرم شرط‌بندی اقتصادی Kalshi نیز همین افزایش را تأیید کرده است.

  

از سوی دیگر، ترامپ معتقد است این اقدامات می‌توانند جلوی تکرار رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ را بگیرند. اما منتقدان یادآور می‌شوند که قانون تعرفه اسموت-هاولی در آن دوران، از عوامل تشدیدکننده رکود بود.

جمع‌بندی

در حالی‌که ترامپ از «استقلال اقتصادی آمریکا» صحبت می‌کند، اقتصاددانان بسیاری هشدار می‌دهند که این تصمیمات می‌توانند به افزایش قیمت کالاها، کاهش قدرت خرید، و رکود گسترده منجر شوند.

بازار رمزارز، اگرچه ابتدا واکنش منفی نشان داد، اما در بلندمدت ممکن است از تضعیف دلار و افزایش چاپ پول منتفع شود — موضوعی که سرمایه‌گذاران با دقت آن را رصد خواهند کرد.