اشتباه ۶۰ هزار دلاری در بیت‌کوین؛ یک کاربر وحشت‌زده، ۰.۷۵ BTC را اشتباهی کارمزد داد!

در یکی از عجیب‌ترین اتفاقات بازار رمزارزها، یک کاربر بیت‌کوین به دلیل خطای ناشی از استرس و استفاده نادرست از قابلیت «جایگزینی تراکنش با کارمزد بالاتر» (Replace-by-Fee یا RBF)، نزدیک به ۶۰ هزار دلار کارمزد برای یک تراکنش پرداخت کرده است.

این حادثه در بامداد ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ (۸ آوریل ۲۰۲۵) رخ داد؛ زمانی که کاربر تلاش کرد تا تراکنش اولیه‌ای را که با کارمزدی محافظه‌کارانه تنظیم شده بود، با تراکنشی جدید و کارمزدی بالاتر جایگزین کند. اما در جریان دومین تلاش، آدرس مقصد تغییر یافت و بخشی از بیت‌کوین‌های ارسالی نیز به اشتباه در قالب کارمزد لحاظ شد.

خطایی که دیگر بازگشتی ندارد

بر اساس اطلاعات منتشرشده توسط پلتفرم تحلیل بلاکچین Mempool.Space، تراکنش سوم این کاربر با کارمزدی فوق‌العاده بالا جایگزین تراکنش‌های قبلی شده است. کارمزدی که در آن ۰.۷۵ بیت‌کوین معادل حدود ۶۰٬۰۰۰ دلار فقط برای تأیید تراکنش پرداخت شد.

به گفته «انمول جین»، معاون تحقیقات شرکت AMLBot، این خطا ممکن است ناشی از اشتباه کاربر در وارد کردن واحد کارمزد بوده باشد. برای مثال، کاربر شاید قصد داشته ۳۰.۵ ساتوشی بر بایت (sat/vB) وارد کند، اما به‌اشتباه عدد ۳۰۵٬۰۰۰ را به‌عنوان کل کارمزد وارد کرده است؛ عددی که بسیار فراتر از عرف بازار است.

آیا این پایان داستان بود؟

در همین تراکنش، یک ورودی دیگر نیز اضافه شده بود که شامل حدود ۰.۷۵ BTC می‌شد و احتمالاً به‌دلیل اشتباه در تنظیم آدرس بازگشتی (change address) به‌طور کامل به‌عنوان کارمزد در نظر گرفته شده است.

این موضوع بار دیگر اهمیت آموزش و دقت در استفاده از کیف‌پول‌های رمزارزی را به کاربران یادآوری می‌کند.

جایگزینی تراکنش یا RBF؛ شمشیر دو لبه

ویژگی RBF به کاربران این امکان را می‌دهد که تراکنش‌های در حال انتظار (Unconfirmed) را با ارسال نسخه جدیدی از همان تراکنش اما با کارمزدی بالاتر، جایگزین کنند. این قابلیت که برای جلوگیری از گیرکردن تراکنش‌ها طراحی شده، می‌تواند در صورت عدم آشنایی کافی با عملکرد آن، منجر به خسارات سنگین شود.

جالب است بدانید که این ویژگی در گذشته نیز مورد انتقاد بوده و در شبکه‌هایی مانند بیت‌کوین‌کش (BCH) حذف شده است، چرا که برخی آن را راهی برای «دوبار خرج‌کردن» می‌دانند. با این حال، این قابلیت در شبکه بیت‌کوین همچنان فعال است و اگر با آگاهی و دقت کافی از آن استفاده نشود، می‌تواند هزینه‌ای گزاف برای کاربران به همراه داشته باشد.