جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۹:۰۲:۳۶

اختیار معامله جواهر بازار سرمایه

اختیار معامله چیست | اختیار خرید | اختیار فروش | بازار آپشن | قرارداد اختیار معامله |

| قیمت اعمال | تاریخ سررسید قرارداد |

 

بازار آپشن،

هنر بستن قرارداد است

قرارداد با کسانی که هرگز ملاقات نخواهید کرد…

 

 

مقدمه:

اکثر فعالان بازار بورس با خرید و فروش مستقیم اوراق بهادار آشنا هستند ، در این سبک معاملاتی شما تنها میتوانید

از روند های صعودی بازار سود کسب کنید و وجود دامنه نوسان محدود و بعضا نامتقارن و دستوری که این روزها شاهد آن هستیم

موجب ایجاد صف های خرید و فروشی شده که منجربه به دام افتادن نقدینگی افراد در  سهم ها می شود.

اما بازار بورس ایران روی دیگری نیز دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و از دید بسیاری از سرمایه گذاران همچنان پنهان مانده است

از این رو میتوان نام جواهر بازار سرمایه را بر آن گذاشت.

 

بازار اختیار معامله :

این بازار دو طرفه و بدون محدودی دامنه نوسان امکان کسب سود از صعود و  نزول سهام را برای سرمایه گذاران خود فراهم میکند .

علاوه بر این سهامداران فعال در این بازار میتوانند با به کار بردن استراتژی هایی خاص در کنار خرید همزمان سهم

از دارایی خود در مقابل نوسانات منفی بازار حمایت کنند.

برای آشنایی بیشتر با این بازار جذاب در ادامه مقاله با شما خواهیم بود.

 

اختیار معامله نوعی از اوراق مشتقه است :

یکی از  پرکاربرد ترین انواع اوراق مشتقه اوراق اختیارهای معامله است.

اوراق مشتقه یکی از انواع اوراق بهادار است که ارزش آن وابسته به ارزش یک دارایی پایه یا گروهی از دارایی‌هاییست

که از دارایی پایه مشتق میشنود.

در واقع مشتقه قراردادی بر اساس دارایی پایه است که ارزش آن با توجه به قیمت و نوسانات قیمتی دارایی پایه مشخص میشود

که در بازار سرمایه از آن برای کاهش یا انتقال ریسک سرمایه گذاری و افزایش قدرت نقدشوندگی و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت

بهره میگیرند.

 

اختیار معامله

 

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد

که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و

الزامی ندارد و در صورت صرف نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست میدهد.

از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است .برای جلوگیری از امتناع فرو شنده اوراق

از انجام قرارداد، فرو شنده ضمن قرارداد متعهد می شود مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار بورس یا اتاق پایاپای قرار دهد

و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. 

 

انواع معاملات اختیار معامله :

به طور کلی 2 نوع قرارداد اختیار معامله وجود دارد:

  1. قرارداد اختیار فروش
  2. قرارداد اختیار خرید

مهمترین نکته در این نوع قرار داد ها کلمه “اختیار” می باشد.

یک اختیار خرید در واقع این حق (و نه الزام) را به دارنده آن میدهد،که دارایی موضوع قرارداد را با قیمتی معین و

در تاریخی مشخص (یا قبل از آن)، خریداری نماید.

به همین ترتیب، یک اختیار فروش به دارنده آن این حق را میدهد، که دارایی موضوع قرارداد را با قیمتی معین و

در تاریخی مشخص( و یا قبل از آن) بفروشد.

 

بندها و ویژگی‌های قرارداد اختیار معامله چیست؟

توجه داشته باشید که اختیار معامله یا آپشن ، سهم نیست بلکه قرارداد است و تمام ویژگی های یک قرارداد

که مابین 2 نفر بسته می شود را داراست.

وقتی با کسی قراردادی می‌بندید، قراردادتان چند بند دارد. آن بندها ویژگی‌های قرارداد بین شما دو نفر را مشخص می‌کند.

 

هر قرارداد آپشنی ۳ بند (سه ویژگی) اصلی دارد:

  1. تاریخ سررسید قرارداد

تاریخی که یک قرارداد اختیار معامله در آن به پایان میرسد و طرفین در این تاریخ  باید بر اساس تعهداتشان به وظایف خود

عمل کنند.

  1. اندازه قرارداد

حجمی از دارایی پایه که طی یک قرارداد باید تحویل داده شو .به عبارت دیگر، مقدار استاندارد شده دارایی پایه را به اصطلاح

اندازه قرارداد گویند.

  1. قیمت اعمال

قیمتی که در قرارداد مشخص شده تا درموقع سررسید معامله بر مبنای آن انجام شود.

تفاوتی ندارد که قرارد شما از نوع «اختیارِ خرید (Call Option) یا اختیارِ فروش (Put Option) باشد در هر صورت این ۳ بند را

خواهد داشت.

 

بازار اختیار معاملات در اوراق بهادار در صورت نداشتن اطلاعات کافی بسیار ریسک پذیراست.

توصیه میشود قبل از ورود به این بازار آموزش ببینید تا متحمل ضرر نشوید.

 

اختیار فروش یا (Put Option) :

اگر نوع قرارداد مابین ما «اختیارِ فروش» باشد، متن قراردادمان می‌تواند اینطور باشد:

بسم الله رحمن رحیم

قرارداد اختیار فروش

اینجانب، آقای ……، بعنوان عرضه کننده این قرارداد، به آقا/خانم ….. اختیارِ فروختن فلان دارایی

(سهم خودرو،زعفران، پسته، گوجه، سهام یک شرکت، اتومبیل، خانه)

به اینجانب، در تاریخ …. به تعداد …. و به قیمت …..را می‌دهم.

امضا و اثر انگشت

در تاریخ سررسید قرارداد، شما اختیار دارید آن تعداد دارایی را به آن قیمت،به من بفروشید (یا نفروشید)،

اگر بخواهید بفروشید، طبق قرارداد من «مجبورم» بخرم!

 

اختیار خرید یا (Call Option) :

حالا اگر نوع قرارداد مابین ما «اختیارِ خرید» باشد، متن قراردادمان می‌تواند اینطور باشد:

بسم الله رحمن رحیم

قرارداد اختیار خرید

اینجانب آقای ……، بعنوان عرضه کننده این قرارداد، به آقا/خانم ….. اختیارِ خریدن فلان دارایی

(سهم خودرو،زعفران، پسته، گوجه، سهام یک شرکت، ماشین، خانه)

از اینجانب، در تاریخ …. به تعداد ….. و به قیمت …. را می‌دهم.

امضا و اثر انگشت

در تاریخ سررسید قرارداد، شما اختیار دارید آن تعداد دارایی را از من، به آن قیمت بخرید یا نخرید،

اگر بخواهید بخرید طبق قرارداد من «مجبورم» به شما بفروشم!

 

اختیار معامله قراردادی به سود هر دو طرف!!

خب حالا ممکن است پیش خودتان فکر کنید چرا من باید چنین قرارداد بد و جانبدارانه‌ای به شما عرضه کنم؟

چرا آنرا به شما پیشنهاد می‌دهم؟ این قرارداد که کاملا به ضرر من است!

توجه داشته باشید برای اینکه بتوانید چنین قراردادی را با من ببندید باید مقداری پول به من بدهید.

این پول، هزینه ایست که برای بستن قرارداد پرداخت میکنید که بر اساس عرضه و تقاضا در بازار مشخص می‌شود،

هر کس حاضر باشد وجه بیشتری بابت بستن قرارداد بپردازد، طبیعتاً قرارداد با او بسته خواهد شد .

 

به قیمت  یا  هزینه بستن قرارداد، که خریدار به فروشنده پرداخت میکند صرف یا وجه پرمیوم قرارداد می‌گویند.

 

توجه داشته باشید که متن قرارداد بالا صرفا مثالی بود برای واضح تر شدن موضوع  و در معاملات آنلاین شما نیازی به پر کردن

متنی شبیه به متن های قرارداد بالا ندارید بلکه خرید و فروش قرارداد ها شبیه به خرید و فروش سهام در تابلو انجام میشود

البته بدون دامنه نوسان!

 برای روشن تر شدن موضوع مثال واقعی زیر را با هم بررسی میکینم.

قرارداد اختیار خریدی با مشخصات زیر عرضه شود:

نوع قرارداد: اختیار خرید

دارایی پایه: سهم فولاد

اندازه قرارداد: 1000 عدد

قیمت اعمال: 3000 تومان

تاریخ اعمال یا سررسید: 29 اسفند 99

اگر شما پیش بینی کنید که در تاریخ سررسید قیمت دارای پایه از 3000 تومان بیشتر باشد مثلا به 4000 تومان برسد

میتوانید با پرداخت مبلغی که به آن پرمیوم میگویند به عنوان خریدار وارد این قرارداد شده و در تاریخ سررسید

از حق اعمال خود استفاده کنید و هر برگه سهم فولاد را با پرداخت 3000 تومان به فروشنده از او بخرید و در بازار 4000 تومان

بفروشید.

در صورتی هم که بازار خلاف جهت پیش بینی شما پیش رفت این اختیار را دارید که قرارداد را اعمال نکنید در این صورت

شما فقط مبلغی که برای خرید قرارداد در ابتدا پرداخت کرده بودید را از دست میدهید که بسیار ناچیز است.

 

خـلاصـه:

در این مقاله با مفاهیم اولیه اختیار معامله آشنا شدیم و دانستیم که اختیار معامله یکی از انواع اوراق مشتقه است

و قراردادیست که خریدار آن با پرداخت مبلغی(وجه پرمیوم) به فروشنده ، حق خرید (در اختیار خرید) یا فروش (در اختیار فروش)

دارایی پایه با قیمت اعمال در تاریخ سررسید را بدست خواهد آورد.

در مقاله بعدی در ارتباط با مفاهیم اساسی اختیار خرید و اختیار فروش صحبت خواهیم کرد و تفاوت این دو نوع قرارداد را

بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.

 

 

چنانچه قصد فعالیت در بازار آپشن را دارید، اولین قدم آموزش دریافت کد معاملاتی آپشن میباشد.

4.5/5 - (17 امتیاز)

نظرات

17
نظر
  1. سلام به استاد عزیز وگرامی وتیمشان.نمیدونم چجوری تشکر کنم واقعا عالی وبدون نقص توضیح دادید.خیلی مشتاقم که اختیار معامله رو تجربه کنم.

  2. سلام استاد عزیز یه لطفی بکنید و به صورت کلیپ توضیح بدید ممنون از محبتتون

  3. درصورتی که بتوانی آینده بازار را پیش بینی. بکنی میتونی در این خرید سود داشته باشی و قرارداد جالبی هست

لطفا نظر خود را در مورد این مطلب ثبت کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

درخواست بازپرداخت